Czas pracy kierowców to kwestia o kluczowym znaczeniu zarówno dla bezpieczeństwa na drogach, jak i dla efektywności przewozów. Regulacje prawne dotyczące czasu pracy kierowców mają na celu zapewnienie odpowiedniego wypoczynku dla kierowców, zmniejszenie ryzyka wypadków drogowych oraz ochronę praw pracowników. W artykule przedstawiamy główne przepisy prawne dotyczące czasu pracy kierowców w Polsce i Unii Europejskiej.

Polskie przepisy prawne

Polska, będąc członkiem Unii Europejskiej, implementuje dyrektywy unijne w ramach krajowych przepisów. Kluczowe polskie akty prawne regulujące czas pracy kierowców to:

Ustawa o czasie pracy kierowców

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców reguluje czas pracy kierowców w Polsce, uwzględniając specyfikę pracy w transporcie drogowym. Kluczowe postanowienia ustawy to:

1. Maksymalny czas pracy:
   • Maksymalny czas pracy w ciągu dnia nie może przekraczać 9 godzin, z możliwością przedłużenia do 10 godzin maksymalnie dwa razy w tygodniu.
   • Tygodniowy czas pracy, łącznie z nadgodzinami, nie może przekraczać 60 godzin, a średni tygodniowy czas pracy w okresie rozliczeniowym nie może przekraczać 48 godzin.
2. Przerwy i odpoczynek:
   • Po każdej 4,5 godziny jazdy kierowca musi zrobić przerwę trwającą co najmniej 45 minut, którą można podzielić na dwie przerwy: 15 minut i 30 minut.
   • Codzienny okres odpoczynku wynosi co najmniej 11 godzin, z możliwością skrócenia do 9 godzin maksymalnie trzy razy w tygodniu.
   • Tygodniowy odpoczynek wynosi co najmniej 45 godzin, z możliwością skrócenia do 24 godzin pod warunkiem zrekompensowania tego skrócenia.

Kodeks pracy w Polsce również zawiera ogólne przepisy dotyczące czasu pracy, które mają zastosowanie także do kierowców.

Rozporządzenie (WE) nr 561/2006

Rozporządzenie (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. Dotyczące harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego ma na celu ustanowienie wspólnych zasad dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku kierowców w Unii Europejskiej. Główne postanowienia rozporządzenia to:

1. Czas prowadzenia pojazdu:
   • Maksymalny dzienny czas prowadzenia pojazdu nie może przekraczać 9 godzin, z możliwością przedłużenia do 10 godzin nie więcej niż dwa razy w tygodniu.
   • Tygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może przekraczać 56 godzin.
   • Dwutygodniowy czas prowadzenia pojazdu nie może przekraczać 90 godzin.
2. Przerwy:
   • Po 4,5 godzinach prowadzenia pojazdu kierowca musi zrobić przerwę trwającą co najmniej 45 minut. Przerwa ta może być podzielona na dwie części, z których pierwsza musi trwać co najmniej 15 minut, a druga co najmniej 30 minut.
3. Odpoczynek:
   • Codzienny okres odpoczynku wynosi co najmniej 11 godzin. Może on być skrócony do 9 godzin maksymalnie trzy razy między dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku.
   • Tygodniowy odpoczynek wynosi co najmniej 45 godzin, z możliwością skrócenia do 24 godzin pod warunkiem, że skrócony odpoczynek zostanie zrekompensowany równoważnym okresem odpoczynku w ciągu trzech tygodni.

Kodeks pracy w Polsce również zawiera ogólne przepisy dotyczące czasu pracy, które mają zastosowanie także do kierowców.

Pakiet Mobilności

Pakiet Mobilności to zestaw regulacji wprowadzonych przez Unię Europejską. Ma na celu poprawę warunków pracy kierowców oraz zapewnienie uczciwej konkurencji w sektorze transportu drogowego. Regulacja ta składa się z trzech części:

• Mobilność i socjalna zrównoważoność:

• Wprowadzenie bardziej restrykcyjnych przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku, z większym naciskiem na tygodniowy odpoczynek poza kabiną pojazdu.
• Nowe przepisy dotyczące delegowania kierowców, które zapewniają, że kierowcy pracujący za granicą są chronieni przepisami dotyczącymi wynagrodzeń i warunków pracy obowiązującymi w kraju przyjmującym.

• Dostęp do rynku:

• Zasady dotyczące kabotażu, czyli przewozów wewnątrzkrajowych wykonywanych przez przewoźników z innych państw członkowskich, zostały zaostrzone w celu ograniczenia nieuczciwej konkurencji.
• Wprowadzenie obowiązku posiadania tachografów cyfrowych dla pojazdów lekkich wykorzystywanych w transporcie międzynarodowym. Dowiedz się więcej o wymianach tachografów. 

• Egzekwowanie przepisów:

• Wzmocnienie kontroli i egzekwowania przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowców, w tym zaostrzenie sankcji za naruszenia.
• Wprowadzenie obowiązku regularnych przeglądów i kalibracji tachografów.

Podsumowanie

Regulacje prawne dotyczące czasu pracy kierowców w Polsce i UE mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drogach, ochronę praw pracowników. Pakiet Mobilności wprowadza jednolite zasady dotyczące czasu pracy i odpoczynku kierowców w całej UE. Podczas gdy poszczególne kraje członkowskie mogą wprowadzać dodatkowe regulacje dostosowane do lokalnych potrzeb. W Polsce przepisy te są implementowane przez ustawę o czasie pracy kierowców oraz Kodeks pracy. Przestrzeganie tych regulacji jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznych i sprawiedliwych warunków pracy dla kierowców.

Nasza firma specjalizuje się w rozliczaniu czasu pracy kierowców oraz ich kadr, zapewniając zgodność z obowiązującymi przepisami. Pomagamy przedsiębiorstwom transportowym w prowadzeniu działalności zgodnie z prawem. Jeśli potrzebujesz wsparcia w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu.