Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie szeroko rozumianego pojęcia, jakim jest transport bilateralny.

Poniżej znajdą się informacje na temat definicji transportu bilateralnego, przykładów przewozów dwustronnych oraz rozliczania płacy minimalnej i wykonywania zgłoszeń na portalu IMI.

Czym jest przewóz bilateralny?

Transport bilateralny, nazywany również przewozem dwustronnym, jest jednym z rodzajów transportu międzynarodowego osób i towarów. Realizowany jest na podstawie umowy przewozu z państwa członkowskiego, w którym przewoźnik prowadzi swoje przedsiębiorstwo do innego państwa członkowskiego, w tym też do państwa trzeciego lub z państwa członkowskiego/państwa trzeciego do siedziby przewoźnika.

Inaczej mówiąc, przewozy bilateralne są wykonywane na podstawie wzajemnych umów podpisanych między dwoma państwami, na których terenie odbywa się przewóz.  Są to umowy dwustronne.

Transport bilateralny – praktyczne przykłady

Najprostszym wyjaśnieniem, czym jest transport bilateralny, jest wytłumaczenie tego w praktyce.

Takim przykładem transportu bilateralnego może być kierowca, którego przewoźnik ma siedzibę na terytorium Polski, zabiera towar do Holandii, rozładowuje go, po czym wraca na pusto do kraju siedziby i nie wykonuje dodatkowych czynności.

Na czym polegają operacje dwustronne?

Do zobrazowania operacji dwustronnej jest załadunek polskiego towaru, a następnie rozładunek towaru we Francji, po czym kierowca ładuje francuski towar, by rozładować go na terenie kraju siedziby przewoźnika, tj. Polskiego przewoźnika.

Jest to najczęściej występująca operacja dwustronna, w której kierowca ładuje towar z siedziby przewoźnika do innego państwa członkowskiego oraz ładuje towar z państwa członkowskiego do siedziby przewoźnika.

Na czym polegają operacje bilateralne z 3 miejscami rozładunku?

Kierowca zatrudniony przez firmę z siedzibą w Hiszpanii, ładuje cały towar w Madrycie. Jedzie do Francji, by rozładować 1/3 towaru, a następnie do Belgii, aby wyładować kolejną 1/3 towaru. Dalej kierowca jedzie do Niemiec, gdzie rozładowuje ostatnią część towaru. W tej sytuacji rozładunek hiszpańskiego towaru odbywa się w trzech różnych państwach członkowskich. W żadnym z nich kierowca nie podlega przepisom delegowania.

Jak wygląda przewóz dwustronny z dodatkowymi załadunkami i rozładunkami?

Pakiet Mobilności wprowadził zapis, poprzez który kierowca zostaje zwolniony z delegowania podczas trwającego przewozu bilateralnego, jeśli wykonuje 1 operację typu cross – trade.

Warunkiem jest załadunek bądź rozładunek w państwie trzecim lub państwie członkowskim, przez które kierowca przemierza, nie ładując towaru ani nie rozładowując go w tym samym państwie członkowskim lub państwie trzecim.

Taka sytuacja występuje, gdy kierowca wykonujący transport bilateralny, nie mając pełnego ładunku doładowuje po drodze dodatkowy towar. Kierowca ma możliwość zrealizowania zwolnionej z delegowania operacji typu cross – trade podczas operacji dwustronnej z państwa członkowskiego siedziby do państwa przyjmującego.

Przewozy bilateralne i operacje typu cross – trade

Kierowca zatrudniony w firmie, mającej siedzibę przewoźnika w Polsce ładuje się, by rozładować towar na Słowacji. W Bratysławie kierowca ładuje pełną ciężarówkę towaru, który zamierza rozładować na terenie Austrii. Dodatkowo kierowca będąc w Austrii ładuje towar, po czym jedzie do Niemiec go rozładować. Po zakończonej czynności ładuje towar w Niemczech, by rozładować go w Polsce.

W powyższym przykładzie kierowca wykonuje dwie operacje dwustronne, jedną z państwa członkowskiego siedziby do Słowacji, drugą z Niemiec do Polski. Pomiędzy tymi operacjami pojawiają się przerzuty międzynarodowe, tj. załadunek towaru na Słowacji i jego rozładunek w Austrii oraz załadunek towaru w Austrii i rozładunek w Niemczech.

W tej sytuacji kierowcę rozumiemy jako delegowanego od momentu zakończenia operacji dwustronnej (rozładunku na Słowacji), w momencie kiedy to jedzie na załadunek towaru. Jego delegowanie jest zakończone w momencie przekroczenia granicy słowackiej. Kierowca zaczyna być delegowany do Austrii w momencie wjazdu na teren tego państwa aż do momentu przekroczenia granicy austriacko – niemieckiej.

Z kolei jego delegowanie w Niemczech zaczyna się od momentu wjazdu do tego państwa aż do rozładunku towaru.

Transport bilateralny połączony z kabotażem

Kierowca ładuje towar na terenie Francji w której jest siedziba przewoźnika. Jedzie do Austrii, by rozładować towar w Wiedniu. Następnie podąża do Linz (miasta w Austrii) by załadować kolejny towar, który rozładuje również na terenie Austrii – Salzburgu. Po rozładunku tego towaru, w drodze powrotnej jedzie do Graz, gdzie ładuje towar z zamiarem rozładunku go w siedzibie przewoźnika.

Podczas wspomnianego przykładu kierowca wykonuje dwustronną operację, tj. ładunek we Francji z rozładunkiem w Austrii oraz ładunek w Austrii z rozładunkiem we Francji. Pomiędzy tymi operacjami wykonuje również kabotaż (ładunek i rozładunek towaru na terenie tego samego państwa) na terenie Austrii. Wobec tej sytuacji kierowcę rozumiemy jako delegowanego od momentu zakończenia operacji bilateralnej, tj. rozładunku w Wiedniu do momentu rozładunku towaru w Salzburgu.

Rozliczanie płacy minimalnej transportu międzynarodowego

Aby ujednolicić wynagrodzenia kierowców, którzy wykonują transport w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, wszedł w życie przepis, który jasno określa zasady rozliczania ich z płacy minimalnej.

Od 2 lutego 2022 r. kierowcy wykonujący kabotaże oraz przewozy typu cross-trade mają naliczane płace zagraniczne w krajach Unii Europejskiej, w których wykonywali pracę (załadunek lub rozładunek). Natomiast w przypadku osób realizujących tranzyt oraz transport bilateralny, płace zagraniczne nie są naliczane.

Do pensji kierowcy wykonującego jedynie transport bilateralny oraz tranzyt wlicza się  wynagrodzenie obowiązujące w państwie, w którym przewoźnik posiada siedzibę.

Do tego wynagrodzenia wliczamy kwotę zawartą na umowie bądź aneksie oraz wszystkie wyliczenia kwotowe za przepracowane godziny nocne, niedzielno – świąteczne, nadgodziny oraz godziny średniotygodniowe, których nie pokrywa ryczałt.

Jeśli potrzebujesz pomocy w rozliczaniu czasu pracy kierowców – kliknij tutaj

Warto również pamiętać, że po wejściu w życie Pakietu Mobilności, kierowca nie podlega już naliczaniu diet i ryczałtów noclegowych, które były jeszcze liczone przed 2 lutym 2022.

W 2023 średnie wynagrodzenie kierowcy wynosi 6935 zł brutto. Wyliczone „wirtualne delegacje” są potrzebne jedynie księgowym, którzy będą mogli określić wymiar składek na ubezpieczenie oraz podatek dochodowy, przysługujący kierowcom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę.

Natomiast w przypadku kierowców będących zatrudnionym na podstawie umowy zlecenie – odliczenie PIT-ZUS nie stosuje się w celu ustalenia wymiaru podatku dochodowego.

Zgłoszenia IMI w transporcie bilateralnym

Pakiet Mobilności uregulował również wykonywanie zgłoszeń. Od lutego 2022 zgłoszenia delegowania kierowców wykonywane są już na portalu IMI. Podobnie jak w przypadku wyliczania płacy minimalnej, kierowcy wykonujący kabotaże oraz przewozy typu cross-trade muszą być zgłoszeni na IMI na wszystkich państwach Unii Europejskiej oraz dodatkowo na terenie Wielkiej Brytanii (tutaj tylko w przypadku wykonywania przewozów kabotażowych).

Kierowcy ciężarówek i busów, którzy wykonują tranzyt oraz przewóz bilateralny, wyłączeni są z obowiązku wykonywania zgłoszeń. Nie muszą mieć przy sobie żadnego zgłoszenia, ważne jednak aby posiadali przy sobie druk A1.

Warto pamiętać, że nadal istnieje strona SIPSI, która służy zgłaszaniu kierowców busów na Francji. Na niej należy zgłaszać kierowców, którzy wykonują załadunki i rozładunki.