Ustawa o delegowaniu, która wchodzi w życie 19 sierpnia, oprócz zmian dotyczących kierowców zatrudnionych u zagranicznych przewoźników delegowanych na teren Polski, wprowadza również zmiany istotne dla polskich przewoźników. Dokładnie chodzi o zawarte w ustawie zmiany do ustawy o czasie pracy kierowców.

Najważniejsze zmiany dotyczą zasad wynagradzania kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe. Podobnie jak w przypadku poprzedniej nowelizacji ustawy o czasie pracy kierowców, teraz ponownie wskazano iż kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych NIE jest w podróży służbowej w rozumieniu Kodeksu Pracy.

Określono nowe, jednakowe dla wszystkich krajów stawki „wirtualnej diety”:

– 60 euro dla ustalenia podstawy składek ZUS,

– 20 euro dla ustalenia podstawy podatku dochodowego.  

Kolejną ważną zmianą jest możliwość pomniejszenia podstawy podatku o wirtualną dietę (20 euro) dla umów zlecenie, czego nie było przed wprowadzeniem niniejszej ustawy.

Do ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe stosuje się przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych dla pracowników zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców. Oznacza to, że dla kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe, dla których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie (w 2023 roku wynosi 6935 zł), w skład przychodu NIE wchodzą następujące kwoty:

• 60 euro* za każdy dzień pobytu za granicą, z zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia,

* kwota wirtualnej diety została zrównana dla wszystkich krajów i wynosi 60 euro niezależnie od kraju, w którym kierowca wykonuje przewozy międzynarodowe. Kwota 60 euro ulega pomniejszeniu wg następujących zasad:

jeśli okres pobytu kierowcy za granicą jest krótszy niż 12 godzin, to kwota diety ulega zmniejszeniu do

– 1/3 w przypadku pobytu do 8 godzin,

– 1/2 w przypadku pobytu ponad 8 do 12 godzin.

• należności stanowiące zwrot poniesionych przez kierowcę:

• • kosztów noclegu (dotyczy noclegów poza kabiną pojazdu dla odpoczynków trwających co najmniej 45 godzin)
  • podróży do miejsca rozpoczęcia przewozu międzynarodowego środkiem transportu innym niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy (np. pociąg, autobus)
  • inne niezbędne wydatki faktycznie poniesione i udokumentowane przez kierowcę
  • korzystania z urządzeń sanitarnych określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług.

Z punktu widzenia obliczania podstawy wymiaru podatku dochodowego istotne są również zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dodano dodatkowe zapisy dotyczące kierowców wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe. Tak więc wolne od podatku dochodowego są:

• przychody ze stosunku pracy oraz umowy zlecenia otrzymane przez kierowcę z tytułu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych na podstawie tego stosunku lub tej umowy, w wysokości stanowiącej równowartość 20 euro za każdy dzień pobytu kierowcy za granicą
• zwroty kosztów
  • noclegu (dotyczy noclegów poza kabiną pojazdu dla odpoczynków trwających co najmniej 45 godzin)
  • podróży do miejsca rozpoczęcia przewozu międzynarodowego środkiem transportu innym niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy (np. pociąg, autobus)
  • innych niezbędnych wydatków w wysokości nieprzekraczającej kwoty faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę
  • korzystania z urządzeń sanitarnych określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług

Nowe prawa i obowiązki przewoźników:

– zmiany w informacji dla pracownika

W informacji dla pracownika, którą pracodawca jest zobowiązany przekazać pracownikowi w terminie 7 dni od rozpoczęcia pracy, w przypadku kierowców wykonujących zadania służbowe w ramach przewozów rzeczy i okazjonalnych przewozów pasażerskich nie stosuje się już zapisu dotyczącego obowiązującego kierowcę dobowego i tygodniowego wymiaru czasu pracy.

– zakaz wykonywania pracy kierowcy u innego przewoźnika

Przewoźnik może zakazać kierowcy jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy lub świadczenia usług kierowania pojazdem na podstawie innej umowy, o ile jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa w transporcie drogowym lub koniecznością przestrzegania przepisów socjalnych w transporcie drogowym.

– wypłata wynagrodzenia w 2 transzach – do 10-tego i 21-go dnia następnego miesiąca dla kierowców delegowanych

wynagrodzenie za pracę kierowcy wykonującego międzynarodowe przewozy drogowe, uznanego za pracownika delegowanego (nie dotyczy kierowców wykonujących wyłącznie przewozy krajowe oraz bilateralne) może być płatne w dwóch ratach, w stałym i ustalonym z góry terminie:

1) pierwsza rata, z dołu, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego:

a) w przypadku kierowców, których miesięczny przychód jest niższy niż przeciętne wynagrodzenie – w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,

b) w przypadku kierowców, których miesięczny przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie – w wysokości przeciętnego wynagrodzenia;

2) druga rata, z dołu, niezwłocznie po ustaleniu pełnej wysokości wynagrodzenia, nie później jednak niż do 21 dnia następnego miesiąca kalendarzowego.

Nowa ustawa niesie ze sobą wiele zmian. Jednocześnie pojawiają się pytania, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Najważniejsze z nich dotyczy kierowców pojazdów do 3,5 t. Czy nowe przepisy ich dotyczą? Czytając ustawę należy wysunąć wniosek, że nie. Jednak w tym zakresie czekamy na potwierdzenie z ministerstwa, ponieważ w obecnym stanie prawnym nie wiadomo jak obecnie zakwalifikować kierowcę busa i jak rozliczyć prawidłowo jego wynagrodzenie. W tym zakresie musimy poczekać na wyjaśnienia. O wszelkich nowych informacjach i wytycznych w tym zakresie będziemy informować na bieżąco.

Treść ustawy dostępna jest na stronie:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20230001523/O/D20231523.pdf