Kabotaż to przewóz towarów lub pasażerów między miejscami w jednym kraju przez przewoźnika z innego kraju po wykonaniu międzynarodowego przewozu. Dla firm transportowych i kierowców, szczególnie w obszarze Unii Europejskiej, zrozumienie zasad kabotażu oraz ich wpływu na regulacje czasu pracy jest kluczowe dla efektywnej i zgodnej z prawem działalności.

Co to jest przewóz kabotażowy?

Przewóz kabotażowy to tymczasowy transport towarów wykonany przez przewoźnika z państwa członkowskiego Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) na terenie innego państwa członkowskiego. Jest to operacja transportowa realizowana po zakończeniu międzynarodowego przewozu, kiedy pojazd wykonuje dalszy transport wewnątrz jednego kraju UE lub EFTA.

Przewóz kabotażowy jest dozwolony tylko wtedy, gdy pojazd przekroczył granicę w ramach międzynarodowego transportu i spełnia określone przepisy unijne. Celem takich operacji jest zwiększenie efektywności transportu, zmniejszenie pustych przebiegów i zredukowanie kosztów transportu.

Zasady kabotażu

Zasadniczo w jednym kraju dopuszczalne są trzy operacje kabotażowe w ciągu 7 dni od zakończenia międzynarodowego transportu. Oznacza to, że przewoźnik może wykonać trzy przewozy w jednym kraju, jednak po ich wykonaniu musi poczekać 4 dni, zanim będzie mógł rozpocząć kolejny kabotaż w tym samym kraju. To tzw. okres cooling-off, wprowadzony przez Pakiet Mobilności, mający na celu zrównoważenie rynku transportowego i ochronę krajowych przewoźników.

Kto może wykonywać kabotaż i jakie dokumenty są potrzebne?

Kabotaż mogą wykonywać wyłącznie przewoźnicy, którzy spełniają następujące wymagania:

• Firma musi być zarejestrowana w jednym z państw członkowskich UE lub EFTA.
• Przewoźnik musi posiadać licencję na transport międzynarodowy.
• Przewóz kabotażowy musi być realizowany pojazdem, który wcześniej w ramach międzynarodowego transportu przekroczył granicę UE.

Dokumentacja niezbędna do realizacji przewozu kabotażowego:

• Międzynarodowy list przewozowy CMR – dokument potwierdzający załadunek i rozładunek towaru.
• Faktury – dokumentujące wykonanie transportu kabotażowego.
• Rejestracja kierowców – W zależności od kraju, w którym wykonywany jest kabotaż, przewoźnicy muszą zgłaszać swoich kierowców w odpowiednich systemach (np. IMI w UE, SIPSI we Francji).

Kierowcy muszą również przestrzegać przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku, które są integralną częścią regulacji kabotażowych.

Jakie są kary za naruszenie zasad kabotażu i z czym się wiąże?

Nieprzestrzeganie zasad kabotażu może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Naruszenia obejmują zarówno niezastosowanie się do limitów operacji kabotażowych, jak i brak odpowiednich dokumentów, takich jak CMR czy brak zgłoszenia kierowców w systemach IMI lub SIPSI.

W Polsce na przykład przewoźnicy mogą zostać ukarani za:

• Wykonywanie przewozu kabotażowego bez wymaganego zezwolenia – kara w wysokości 12 000 zł.
• Wykonywanie przewozu kabotażowego niezgodnie z warunkami określonymi dla tego przewozu – również kara 12 000 zł.

Podstawy prawne: Zgodnie z artykułem 19 ustawy o transporcie drogowym w Polsce, Główny Inspektor Transportu Drogowego ma prawo do wydania decyzji administracyjnej zakazującej wykonywania przewozów kabotażowych przez przewoźnika, który wielokrotnie łamał przepisy dotyczące transportu międzynarodowego.

Dodatkowo, naruszenie przepisów dotyczących kabotażu może prowadzić do:

• Utraty licencji na przewozy międzynarodowe.
• Wysokich kar finansowych (w tym do 15 000 EUR we Francji i 20 000 EUR w Niemczech).

Warto pamiętać, że kontrole kabotażowe są przeprowadzane regularnie na terenie UE, a przewoźnicy muszą zapewnić zgodność z przepisami, aby uniknąć sankcji.

Podsumowanie

Przewóz kabotażowy to istotna część transportu międzynarodowego, który wiąże się z koniecznością przestrzegania ścisłych zasad regulujących liczbę operacji, czas pracy kierowców oraz wymagane dokumenty. Nowe przepisy dotyczące „cooling-off” wprowadziły dodatkowe ograniczenia mające na celu ochronę rynku i zapobieganie nadużyciom. Niezastosowanie się do zasad kabotażu wiąże się z poważnymi konsekwencjami finansowymi oraz utratą licencji. Właściwe przygotowanie dokumentacji i przestrzeganie przepisów to klucz do uniknięcia kar i zapewnienia legalności operacji kabotażowych w UE.