Pakiet Mobilności i obowiązkowe tachografy w busach od 1 lipca 2026r.

Co czeka przewoźników i kierowców pojazdów 2,5–3,5 tony?

Pakiet Mobilności to kompleksowy zbiór unijnych regulacji, mających na celu harmonizację zasad funkcjonowania transportu drogowego wewnątrz Unii Europejskiej. Wprowadzane stopniowo zmiany obejmują m.in. kwestie czasu pracy kierowców, odpoczynków, kabotażu, delegowania oraz cyfryzacji narzędzi nadzoru.

Kluczowy etap reform – wchodzący w życie 1 lipca 2026 r. – rozszerza obowiązki wynikające z przepisów o tachografach również na przewoźników wykonujących międzynarodowy transport pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej od 2,5 do 3,5 tony, czyli tzw. busami towarowymi. Zgodnie z nowymi regulacjami, pojazdy te będą musiały być obowiązkowo wyposażone w inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2).

Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie głównych założeń reformy, zakresu obowiązków nałożonych na przedsiębiorców oraz kierowców, a także wskazanie potencjalnych trudności organizacyjnych i rekomendowanych działań przygotowawczych.

Czym jest Pakiet Mobilności?

Pakiet Mobilności to zbiór unijnych aktów prawnych, w tym m.in.:

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1054,
• Rozporządzenie (WE) nr 561/2006,
• Rozporządzenie (UE) nr 165/2014,

które wprowadzają ujednolicone zasady w zakresie transportu drogowego na obszarze UE.

Główne cele pakietu to:

• poprawa bezpieczeństwa na drogach,
• ochrona zdrowia i życia kierowców,
• zapewnienie uczciwej konkurencji w sektorze przewozów drogowych,
• walka z tzw. „firmami-skrzynkami pocztowymi”,
• ujednolicenie i automatyzacja procesów kontrolnych poprzez wdrożenie nowoczesnych technologii.

W ramach reformy, przepisy dotyczące m.in. czasu prowadzenia pojazdu, przerw, odpoczynków oraz obowiązku stosowania tachografów zostały rozszerzone również na lekkie pojazdy użytkowe o DMC 2,5–3,5 tony, które dotąd były z tych regulacji wyłączone.

Harmonogram wprowadzenia nowych obowiązków

Zmiany w zakresie tachografów wdrażane są etapowo:

Zakres podmiotowy – kogo obejmą nowe przepisy?

Podlegające obowiązkowi:

Od 1 lipca 2026 r. obowiązek wyposażenia pojazdu w tachograf G2V2 dotyczyć będzie:

• Pojazdów dostawczych kategorii N1 o DMC od 2,5 do 3,5 tony,
• Wykorzystywanych w międzynarodowym zarobkowym przewozie towarów,
• Realizujących kabotaż na terenie innych państw członkowskich.

Obowiązek ten dotyczy zarówno nowych pojazdów rejestrowanych po tej dacie, jak i busów już eksploatowanych – o ile będą wykorzystywane do ww. przewozów.

Wyłączenia:

Obowiązek nie obejmie:

• Przewozów rzeczy, w przypadku gdy przewóz nie ma charakteru zarobkowego i jest wykonywany na potrzeby własne przedsiębiorstwa lub kierowcy, zaś prowadzenie pojazdu nie stanowi głównego zajęcia osoby prowadzącej pojazd,
• Pojazdów wykorzystywanych wyłącznie w przewozach krajowych,
• Mikrobusów osobowych (do 9 miejsc łącznie z kierowcą), nawet w przewozach międzynarodowych,
• Przewozów rolniczych, wewnątrzportowych oraz innych wyłączonych w rozporządzeniu 561/2006.

Przykład praktyczny:
Polski przedsiębiorca wykonujący wyłącznie krajowe przewozy na terenie Niemiec, po wcześniejszym przeniesieniu działalności do Niemiec, nie będzie objęty obowiązkiem stosowania tachografu.

Nowe obowiązki dla przewoźników i kierowców

a) Montaż i legalizacja tachografu G2V2

• Pojazd musi być wyposażony w tachograf spełniający normę G2V2,
• Montaż może być dokonany wyłącznie w autoryzowanym serwisie,
• Konieczna kalibracja i legalizacja urządzenia przed dopuszczeniem do eksploatacji.

b) Karty do tachografu

• Karta przedsiębiorstwa – umożliwia odczyt, pobieranie i zabezpieczanie danych; koszt: ok. 283 zł, ważność: 5 lat,
• Karta kierowcy – indywidualna, przypisana do osoby; koszt: ok. 173 zł; ważność: do 5 lat (nie dłużej niż ważność prawa jazdy).

c) Szkolenia i obsługa tachografu

• Obowiązek przeszkolenia kierowców i osób zarządzających transportem,
• Prawidłowe logowanie, wybór trybów pracy, reakcja na błędy – to elementy podlegające kontroli,
• Organy kontrolne mogą analizować dane do 56 dni wstecz.

d) Pobieranie i archiwizacja danych

• Dane z tachografu: pobór co 90 dni,
• Dane z kart kierowców: pobór co 28 dni,
• Obowiązek archiwizacji danych: minimum 12 miesięcy,
• Dane muszą być dostępne na żądanie służb kontrolnych.

e) Normy czasu pracy kierowców (rozporządzenie WE 561/2006)

Pojazdy objęte obowiązkiem tachografów podlegają pełnym normom czasu jazdy:

• Maksymalna dzienna jazda: 9 godz. (z możliwością wydłużenia do 10 godz. – 2 razy w tygodniu),
• Przerwa: min. 45 minut po maksymalnie 4,5 godz. prowadzenia pojazdu,
• Dobowy odpoczynek: minimum 11 godzin (regularny) lub 9 godzin (skrócony, możliwość skrócenia 3 razy pomiędzy odpoczynkami tygodniowymi),
• Tygodniowy odpoczynek: 45 godzin (regularny) lub co najmniej 24 godziny (skrócony, pod pewnymi warunkami).

f) Ewidencja i rozliczenia czasu pracy

• Przedsiębiorca zobowiązany jest do prowadzenia pełnej ewidencji czasu pracy kierowców,
• Wymagane jest uwzględnienie również czasu innej pracy, dyżurów, nadgodzin, pracy w porze nocnej, wszelkich nieobecności etc.
• Rozliczenia płacowe muszą być prowadzone na podstawie rzeczywistych danych z tachografów.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

W Polsce:

• Kara dla przedsiębiorstwa – do 10 000 zł,
• Kara dla kierowcy – do 2 000 zł,
• Kara dla zarządzającego transportem – do 3 000 zł,
• Brak ewidencji czasu pracy – od 1 000 zł do 30 000 zł,
• Utrata dobrej reputacji,
• Utrata licencji.

Wybrane kraje UE:

W skrajnych przypadkach możliwe jest zatrzymanie pojazdu do czasu montażu tachografu, co prowadzi do realnych strat operacyjnych.

Wyzwania i rekomendacje

Wyzwania:

• Szacunkowo nawet 40 000 pojazdów w Polsce wymaga doposażenia,
• Ograniczona liczba certyfikowanych serwisów tachografów,
• Wysokie koszty inwestycji – zakup tachografu: 3 000–5 500 zł, dodatkowo: karty, szkolenia, obsługa IT,
• Potrzeba wdrożenia systemów zarządzania danymi, kontroli wewnętrznej i archiwizacji.

Rekomendacje dla przewoźników:

1. Audyt floty – identyfikacja pojazdów objętych obowiązkiem.
2. Zawarcie umów z serwisami tachografów – rezerwacja terminów montażu.
3. Wcześniejsze wnioskowanie o karty – przedsiębiorstwa i kierowców.
4. Szkolenia personelu – z zakresu obsługi tachografu i przepisów o czasie pracy.
5. Systemy do zarządzania danymi – automatyczny odczyt, archiwizacja, przypomnienia.
6. Procedury kontrolne – wewnętrzne audyty i reagowanie na niezgodności.
7. Monitorowanie przepisów i kar – bieżące śledzenie zmian w państwach UE.
8. Korzystanie z doradztwa – prawnicy transportowi, specjaliści ds. telematyki, księgowi branżowi.

Od 1 lipca 2026 r. międzynarodowy transport pojazdami o DMC 2,5–3,5 tony wejdzie w nową erę – pełnego podporządkowania przepisom Pakietu Mobilności. Oznacza to konieczność montażu inteligentnych tachografów G2V2, przestrzegania norm czasu pracy kierowców, prowadzenia ewidencji oraz spełniania obowiązków administracyjnych.

Nowe regulacje wymagają od przedsiębiorców odpowiedzialnego podejścia, zaplanowania działań wdrożeniowych i inwestycji w narzędzia zapewniające zgodność z prawem. Tylko takie przygotowanie pozwoli zachować konkurencyjność i uniknąć wysokich sankcji w zharmonizowanym systemie transportowym UE.