Wszyscy przedsiębiorcy, którzy zamierzają prowadzić działalność w obszarze krajowego lub międzynarodowego transportu drogowego, a także ci, którzy chcą uzyskać licencję na działalność spedycyjną, muszą dysponować Certyfikatem Kompetencji Zawodowych. Od 20 maja 2022 r. wymóg posiadania licencji wspólnotowej został rozszerzony. Obejmuje również firmy zajmujące się międzynarodowym transportem towarów pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony. Te nowe regulacje są wprowadzone przez Pakiet Mobilności i jednym z kryteriów do otrzymania licencji jest posiadanie osoby zarządzającej z  Certyfikatem Kompetencji Zawodowych.

Czym jest Certyfikat Kompetencji Zawodowych przewoźnika?

Certyfikat Kompetencji Zawodowych jest  dokumentem, który potwierdza posiadanie przez osobę odpowiednich kwalifikacji, wiedzy i zdolności niezbędnych do zarządzania przedsiębiorstwem w sektorze transportu drogowego. Ten certyfikat stanowi kluczowy element umożliwiający uzyskanie międzynarodowej licencji transportowej lub krajowego pozwolenia na działalność w zakresie przewozu osób lub towarów.

W przeszłości, Certyfikat Kompetencji Zawodowych był podzielony na cztery osobne kategorie, które obejmowały: krajowy i międzynarodowy transport drogowy osób oraz krajowy i międzynarodowy transport drogowy rzeczy. Jednak obecnie system ten uległ uproszczeniu – wprowadzono jednolity Certyfikat Unijny/Wspólnotowy, który zastępuje wszystkie cztery wcześniejsze kategorie.

Dla osób, które posiadały Certyfikat wydany przed 4 grudnia 2011 roku, istotne jest, aby zwrócić się do Instytutu Transportu Samochodowego w Warszawie i złożyć wniosek o wymianę starego dokumentu na nowy, aktualny Certyfikat Wspólnotowy. Jest to ważne, ponieważ nowy certyfikat nie tylko upraszcza procedury i zasady, ale także dostosowuje je do obowiązujących standardów i regulacji unijnych, co może być istotne dla rozwoju i efektywności działalności transportowej w zmieniającym się środowisku regulacyjnym.

Co daje Certyfikat Kompetencji Zawodowej?

Certyfikat Kompetencji Zawodowych, wymagany do zarządzania firmą transportową, jest przyznawany na podstawie spełnienia określonych kryteriów, takich jak posiadanie właściwych kwalifikacji, dobrej reputacji  oraz znajomości i przestrzeganie przepisów transportowych.

W 2023/2024, każda osoba, która planuje prowadzić firmę oferującą usługi w dziedzinie transportu drogowego, musi posiadać właściwe kwalifikacje. Dokumentem, który uprawnia do prowadzenia działalności gospodarczej w tej branży, jest właśnie Certyfikat Kompetencji Zawodowych. Nie jest konieczne osobiste posiadanie przez przedsiębiorcę certyfikatu, ale musi on posiadać w strukturach swojego przedsiębiorstwa osobę dysponującą tym dokumentem.

Certyfikat Kompetencji Zawodowych przewoźnika jest kluczowy do uzyskania licencji transportowej, potwierdzając kwalifikacje, wiedzę i umiejętności zarządzających działalnością transportową. Jest on wymagany dla legalnego prowadzenia przedsiębiorstwa w transporcie drogowym osób lub towarów. Bez tego certyfikatu, działalność transportowa nie może być legalnie wykonywana.

Kto jest zwolniony z wymogu posiadania certyfikatu?

Według ustawy o transporcie drogowym, pewne grupy przewoźników mogą być wyłączone z obowiązku posiadania certyfikatu kompetencji zawodowych. Dotyczy to:

• Przewoźników realizujących niekomercyjny transport do 9 osób, włącznie z kierowcą.

• Przedsiębiorców używających pojazdów o masie całkowitej do 3,5 tony w transporcie drogowym towarów, działających wyłącznie na terenie Polski.

• Firm świadczących usługi w zakresie transportu sanitarnego i ratownictwa medycznego.

• Osoby wykonujące przewozy na potrzeby własne (niezarobkowe).

Jak uzyskać Certyfikat Kompetencji Zawodowych?

Aby uzyskać Certyfikat Kompetencji Zawodowych w transporcie drogowym, konieczne jest zdanie egzaminu państwowego. Egzamin jest przeprowadzany  przez Instytut Transportu Samochodowego w Warszawie. Egzamin składa się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej.

Należy podkreślić, że do egzaminu może przystąpić każda osoba pełnoletnia, niezależnie od jej wykształcenia czy doświadczenia zawodowego. Aby przystąpić do egzaminu na Certyfikat Kompetencji Zawodowych, konieczne jest złożenie wniosku o egzamin oraz dokonanie opłaty na konto ITS. Osoby niebędące obywatelami Polski muszą dodatkowo dołączyć do wniosku zaświadczenie o miejscu zamieszkania lub kartę pobytu.

Co warto wiedzieć o egzaminie w ITS (Instytut Transportu Samochodowego)?

Egzamin na Certyfikat Kompetencji Zawodowych składa się z dwóch pisemnych części:

1. Część teoretyczna zawiera 64 pytań  teoretycznych  z czterema opcjami odpowiedzi, gdzie za każdą poprawną uzyskuje się 1 punkt.

2. Część praktyczna składa się z dwóch praktycznych przypadków do rozwiązania, z których jeden zawsze dotyczy czasu pracy kierowców. Za odpowiedzi w tej części można zdobyć od 0 do 4 punktów za zadanie, z maksymalną możliwą ilością 64 punktów.

Każda część trwa dwie godziny. Do zdania każdej części, wymagane jest uzyskanie minimum 50% punktów. Ogólnie, do pozytywnego zaliczenia egzaminu niezbędne jest zdobycie co najmniej 60% punktów z obu części. Po pomyślnym zakończeniu egzaminu, Instytut Transportu Samochodowego wysyła certyfikat pocztą w ciągu 28 dni od daty egzaminu.

Jaki jest koszt egzaminu na Certyfikat Kompetencji Zawodowych?

Aby zdawać egzamin w Instytucie Transportu Samochodowego, konieczna jest opłata w wysokości 500 zł za sam egzamin, oraz dodatkowe 300 zł za wydanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych. W przypadku konieczności przystąpienia do egzaminu poprawkowego, opłata wynosi ponownie 500 zł. Warto zaznaczyć, że opłata za wydanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych jest naliczana jednorazowo, przed pierwszym podejściem do egzaminu.

Gdzie przeprowadzane są egzaminy?

Egzaminy na Certyfikat Kompetencji Zawodowych przewoźnika drogowego przeprowadza Instytut Transportu Samochodowego (ITS), zlokalizowany w Warszawie. To właśnie ta instytucja organizuje i nadzoruje proces egzaminacyjny. Egzaminy odbywają się również w innych lokalizacjach w Polsce. ITS współpracuje z regionalnymi centrami egzaminacyjnymi w największych miastach w kraju. Aby uzyskać szczegółowe informacje o miejscach przeprowadzania egzaminów, najlepiej skontaktować się bezpośrednio z Instytutem Transportu Samochodowego lub odwiedzić ich stronę internetową.

Czy warunkiem przystąpienia do egzaminu jest ukończenie kursu przygotowawczego?

Aby przystąpić do egzaminu na Certyfikat Kompetencji Zawodowych, nie trzeba ukończyć specjalnego kursu. Co prawda jest to trudny egzamin i bez merytorycznego przygotowania jest ciężki do zaliczenia. Egzamin na Certyfikat Kompetencji Zawodowych jest dostępny dla każdej osoby pełnoletniej, niezależnie od jej poziomu wykształcenia lub doświadczenia zawodowego. Jednak uczestnictwo w profesjonalnych kursach przygotowawczych znacznie zwiększy szanse na pomyślne zdanie egzaminu. Zapewniają one szczegółowe szkolenie i wiedzę dotyczącą wymaganych obszarów tematycznych. Kursy takie mogą pomóc w lepszym zrozumieniu materiału, oferując również praktyczne wskazówki i testy próbne. Należy zwrócić uwagę przede wszystkim na praktyczne zadania egzaminacyjne, które są trudne do zrozumienia bez odpowiedniej wiedzy. Jeżeli jesteś zainteresowany skorzystaj z naszego szkolenia CPC.

Jak możesz się odwołać?

W przypadku jakichkolwiek skarg lub reklamacji związanych z egzaminem, istnieje określony proces kontaktowania się z Dyrektorem Instytutu Transportu Samochodowego (ITS):

• Jeśli masz skargi dotyczące sposobu przeprowadzenia egzaminu, musisz zgłosić je nie później niż 7 dni od daty egzaminu.

• Jeśli chodzi o reklamacje dotyczące wyniku egzaminu, masz na to 90 dni od dnia egzaminu.

• Dyrektor ITS jest odpowiedzialny za rozpatrywanie wszelkich skarg i reklamacji. Ma on obowiązek dokonania oceny w ciągu 30 dni od ich otrzymania.

Co jeśli nie zdałeś egzaminu państwowego

Aby przystąpić do egzaminu poprawkowego złóż do Instytutu Transportu Samochodowego:

• podanie o egzamin poprawkowy

• kopię potwierdzenia wpłaty za egzamin (500 zł)

Co grozi za brak Certyfikatu Kompetencji Zawodowych?

Nieposiadanie Certyfikatu Kompetencji Zawodowych skutkuje utratą licencji na przewozy międzynarodowe. Brak tego certyfikatu ogranicza legalną działalność transportową, wpływając negatywnie na zaufanie klientów i partnerów biznesowych. Dlatego posiadanie Certyfikatu jest kluczowe dla legalnego i stabilnego funkcjonowania w branży transportowej.

Czy certyfikat można użyczyć?

Kwestia posiadania Certyfikatu Kompetencji Zawodowych przez osobę zarządzającą firmą transportową jest często problematyczna i niejasna. Zgodnie z przepisami osoba zarządzająca w firmie transportowej musi posiadać ten certyfikat.

Jednakże, kontrolowanie rzeczywistej współpracy między przewoźnikiem drogowym, a osobą odpowiedzialną za zarządzanie transportem drogowym może być trudne dla ustawodawcy. W praktyce, wystarczy „użyczenie” certyfikatu, co jest wystarczające, aby firma transportowa mogła nadal działać na rynku usług przewozowych. 

W tej sytuacji osobą zarządzającą transportem staje się ktoś spoza przedsiębiorstwa. Jest to dość powszechna praktyka, na którą zezwalają przepisy prawa – dokładnie mówi o tym art. 7c ustawy o transporcie drogowym. Jednakże w tej sytuacji niezbędne jest zawiadomienie o zaistniałym fakcie właściwego organu.

Ilu podmiotom można użyczać certyfikat kompetencji zawodowych?

Zgodnie z przepisami określonymi w artykule 4 ustęp 2 lit. c) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009, osoba odpowiedzialna za zarządzanie operacjami transportowymi może nadzorować działalność transportową na podstawie umowy cywilno- prawnej maksymalnie czterech różnych firm, które korzystają z połączonej floty pojazdów, przy czym łączna liczba tych pojazdów nie może przekraczać 50.