Do obowiązków przedsiębiorcy należy wysyłanie kierowców na szkolenia okresowe oraz badania lekarskie i psychologiczne, pokrywanie kosztów badań lekarskich i psychologicznych, a także przechowywanie przez cały okres zatrudnienia kopii orzeczeń lekarskich i psychologicznych.

Psychotesty dla kierowców są stosowane w celu oceny zdolności psychologicznych i umysłowych kierowców oraz potencjalnych kierowców, również tych, którzy mają prowadzić samochody uprzywilejowane.

Mają one na celu zidentyfikowanie ewentualnych zdolności poznawczych, emocjonalnych lub zachowania, które może wpływać na bezpieczeństwo jazdy i zdolność do prowadzenia pojazdu.

Jak wyglądają psychotesty? Czy psychotesty są trudne? Na czym polegają badania psychologiczne dla kierowców? Jak można zdać psychotesty? Na te pytania uzyskasz odpowiedzi w dalszej części artykułu.

Po co robi się psychotesty?

W przypadku kierowców zawodowych, badania psychologiczne mogą być wymagane przed rozpoczęciem pracy jako kierowca. Później natomiast mogą być one regularnie powtarzane w określonych odstępach czasu, aby monitorować długoterminową zdolność kierowcy do wykonywania swoich obowiązków. Jest to robione w celu monitorowania bezpieczeństwa na drodze czy również wyłapywania nadużywania substancji odurzających.

Gdzie można zrobić psychotesty dla kierowców zawodowych?

Badanie wykonywane jest w służbie medycyny pracy oraz w centra badań psychologicznych. Zadaniem specjalisty jest zweryfikowanie czy osoba badana nie ma żadnych przeciwwskazań do prowadzenia samochodów.

Na czym polegają badania psychologiczne kierowców?

Badania obejmują między innymi zdolności poznawcze, procesy poznawcze, testy związane z jazdą, a także wywiad psychologiczny.

Lekarz weryfikuje również koordynację wzrokowo-ruchową. Analizowane są nawet cechy osobowości. Psychotesty dla kierowców zawodowych zakładają sprawdzanie wielu aspektów.

Cechy osobowości kierowcy zawodowego

W psychotestach dla kierowców badanie osobowości kierowcy pomaga ocenić, czy kierowca ma właściwe cechy i predyspozycje psychologiczne, które są istotne dla bezpiecznego i odpowiedzialnego sposobu prowadzenia samochodu.

Odporność na stres

To badanie psychologiczne sprawdza umiejętność radzenia sobie w sytuacji stresującej i innych trudnych sytuacjach. Wysoki poziom odporności na stres jest pożądany, ponieważ kierowcy często muszą szybko reagować na nieprzewidywalne sytuacje.

Zdolności koncentracji i uwagi

Te badania psychologiczne sprawdza zdolności kierowcy do skupiania uwagi na drodze i utrzymania wysokiego poziomu czujności. Osoby mające dobre zdolności koncentracji i uwagi są bardziej skuteczne w wykrywaniu potencjalnych zagrożeń na drodze.

Temperament i emocje

Psychotesty dla kierowców zakładają badanie temperamentu i emocji kierowcy może pomóc w zrozumieniu, jakie emocje i reakcje mogą wpływać na jego styl jazdy. Na przykład, umiejętność kontrolowania gniewu i zachowania spokoju w sytuacjach stresowych jest ważna dla bezpiecznej jazdy.

Postawy i motywacje

To badanie psychologiczne zakłada analizę postaw i motywacji kierowcy może dostarczyć informacji na temat jego podejścia do jazdy, takie jak preferowane style jazdy, stosunek do przepisów drogowych i bezpieczeństwa, czy też świadomość ryzyka.

Sprawność umysłowa i sprawdzenie zdolności poznawczych kierowcy

Badania sprawności intelektualnej kierowców mogą być przeprowadzane w celu oceny ich zdolności intelektualnych i umysłowych, które są istotne dla bezpiecznego i efektywnego prowadzenia pojazdów.

Oto kilka rodzajów badań sprawności umysłowej, które mogą być stosowane w kontekście kierowców:

Szybkość przetwarzania informacji

Te badania psychologiczne kierowców oceniają zdolność kierowcy do szybkiego odbierania i przetwarzania informacji w czasie rzeczywistym. Mogą wymagać reakcji na bodźce w określonym czasie lub identyfikowania wzorców i różnic w prezentowanych informacjach.

Uwaga i skupienie

Badania psychologiczne kierowców w kontekście uwagi i skupienia oceniają zdolność kierowcy do utrzymania koncentracji na zadaniu pomimo potencjalnych zakłóceń. Testy te mogą wymagać monitorowania i reagowania na zmieniające się sygnały lub wykrywania specyficznych bodźców w tle.

Pamięć operacyjna

Badania psychologiczne kierowców pamięci operacyjnej oceniają zdolność kierowcy do przechowywania i manipulowania informacjami w pamięci krótkotrwałej. Mogą wymagać zapamiętywania i porównywania różnych elementów, utrzymywania sekwencji lub rozwiązywania problemów związanych z pamięcią.

Percepcja przestrzenna

Badania psychologiczne kierowców w kontekście zdolności przestrzennych oceniają umiejętność kierowcy w zakresie rozumienia i interpretacji informacji przestrzennych. Mogą wymagać orientacji w przestrzeni, manipulacji obiektami trójwymiarowymi lub rozpoznawania wzorców przestrzennych.

Zdolności decyzyjne

Badania psychologiczne kierowców umiejętności decyzyjnych oceniają zdolność kierowcy do oceny sytuacji drogowych, przewidywania konsekwencji różnych działań i podejmowania trafnych decyzji. Mogą polegać na prezentowaniu scenariuszy drogowych i proszeniu o wybór najbezpieczniejszej lub najbardziej odpowiedniej reakcji.

Sprawność psychomotoryczna kierowcy

Analiza sprawności psychomotorycznej jest kluczowa w wielu obszarach życia, w tym w prowadzeniu pojazdów, sporcie, pracy manualnej i wielu innych dziedzinach, gdzie precyzyjne i zrównoważone wykonywanie ruchów jest istotne.

W skład badań psychomotorycznych dla kierowców zawodowych wchodzi:

Koordynacja wzrokowo-ruchowa

Te badania psychologiczne sprawdzają zdolność do skutecznego wykorzystywania informacji wzrokowych w celu dokładnego wykonania ruchów. Na przykład umiejętność precyzyjnego skoordynowania ruchów dłoni i oczu podczas kierowania pojazdem.

Zręczność manualna

To badanie psychotechniczne weryfikuje zdolność do precyzyjnego wykonywania ruchów rąk i palców, na przykład podczas manipulacji narzędziami lub przy wykonywaniu drobnych zadań manualnych.

Szybkość reakcji

Te badania psychotechniczne sprawdzają zdolność do szybkiego i skutecznego reagowania na bodźce lub sytuacje. Jest to istotne w sytuacjach, które wymagają natychmiastowych reakcji, na przykład podczas kierowania pojazdami. Jest to szczególnie ważne dla takich zawodów jak: egzaminatorzy nauki jazdy czy operatorzy maszyn.

Równowaga i stabilność

Sprawność psychomotoryczną sprawdza się również poprzez badania pomocnicze: kontrola zdolności do utrzymania równowagi i stabilności ciała podczas wykonywania ruchów. Dotyczy to zarówno statycznej równowagi (np. stanie na jednej nodze) jak i dynamicznej równowagi (np. chodzenie, bieganie).

Miernik czasu reakcji

Te badania psychotechniczne sprawdzają zdolność do dokładnego wykonywania ruchów, tak aby były one zgodne z zamierzeniem i osiągały zamierzony cel. Jest to ważne w wielu dziedzinach, również w ruchu drogowym.

Środki odurzające

Badania weryfikują również czy badany jest pod wpływem alkoholu oraz czy badany nadużywa innych środków odurzających. Ma to na celu zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Kto musi przechodzić badania psychotechniczne?

Psychotesty dla kierowców muszą przechodzić:

• kierowcy zawodowi pracujący w transporcie drogowym,

• instruktorzy nauki jazdy (dotyczy to również egzaminatorów nauki jazdy),

• kandydaci na prawo jazdy kategorii C, C+E oraz D, którzy mają obowiązek posiadania kodu 95,

• kierowcy pojazdów uprzywilejowanych (dotyczy to również strażników miejskich),

• taksówkarze,

• operatorzy maszyn i urządzeń,

• osoby, które pracują na etacie kierowcy (np. dostawcy, kurierzy, przedstawiciele handlowi),

• kierowcy, którzy otrzymali więcej, niż 24 punkty karne,

• kierowcy, którzy prowadzili pojazd pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających.

Jeśli kandydat do prawa jazdy lub posiadacz prawa jazdy nie spełnia określonych standardów lub nie osiąga wystarczających wyników w psychotestach, może nie zaliczyć badań.

Konsekwencje niezdania psychotestów mogą różnić się w zależności od lokalnych przepisów i polityki wydawania prawa jazdy.

Może to oznaczać konieczność dodatkowych badań, leczenia lub brak możliwości prowadzenia pojazdów. Natomiast, jeśli badani lub podmiot kierujący na badanie nie zgadza się z jego wynikiem, może w terminie 14 od dnia otrzymania negatywnego orzeczenia, wnieść odwołanie od jego treści.

Jeśli pracownik natomiast odmawia poddania się badaniom lekarskim, pracodawca nie może dopuścić go do pracy.

O braku przeciwwskazań psychologicznych decyduje tylko lekarz wykonujący badanie. Osoby wykonujące pracę przewoźnika drogowego, którzy jednocześnie są właścicielami firm transportowych, również podlegają obowiązkowi przechodzenia badań lekarskich i psychologicznych.

Ile kosztują psychotesty dla kierowców?

Rozporządzenie Ministra Zdrowia ujednoliciło ceny badań psychologicznych. Aktualnie psychotesty dla kierowców kosztują 150 zł, a badania lekarskie 200zł.

Kto płaci za psychotesty?

Badania lekarskie oraz badania psychotechniczne przeprowadzane są na koszt pracodawcy (art. 229 par. 6 Kodeksu pracy).

Jak długo ważne są psychotesty?

Orzeczenie psychologiczne ważne jest maksymalnie 5 lat. Wyjątkiem są kierowcy po 60 roku życia, którzy są zobligowani do przechodzenia badań co 30 miesięcy.

Wynik w sprawie badań psychologicznych/lekarskich dla kierowcy powinien brzmieć: Nie ma przeciwwskazań zdrowotnych ani psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy.