Wyruszając w podróż za granicę, czy to na zasłużone wakacje, do nauki w szkole, czy też w ramach krótkotrwałego zlecenia od pracodawcy na krócej niż 12 miesięcy ? Warto zabezpieczyć się przed ewentualnymi nieprzewidzianymi sytuacjami związanymi ze zdrowiem. Jednym z kluczowych elementów, który powinien znaleźć się w naszej walizce, jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, czyli popularnie znana jako EKUZ. Dlaczego warto o nią zadbać i jak może nam pomóc podczas pobytu za granicą?

Czym tak naprawdę jest EKUZ ?

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ) to dokument umożliwiający korzystanie z opieki zdrowotnej podczas krótkotrwałego pobytu za granicą. Posiadając EKUZ, możesz skorzystać z niezbędnych świadczeń medycznych na warunkach obowiązujących w kraju, do którego podróżujesz, podobnie jak obywatele tego kraju.

W jakich krajach karta EKUZ jest ważna ?

Karta EKUZ upoważnia, do korzystania z leczenia w czasie wyjazdów turystycznych lub zawodowych do większości krajów europejskich. 

Są to:

• kraje Unii Europejskiej

• Islandia  

• Liechtenstein

• Norwegia

• Szwajcaria

• Wielka Brytania.

Karta EKUZ ma także zastosowanie w obszarach zamorskich:

• Francuskich: Gwadelupa, Martynika, Reunion, St Pierre-et-Miquelon i Gujana Francuska

• Portugalskich: Azory i Madera

• Hiszpańskich: Majorka i Wyspy Kanaryjskie.

Nie obowiązuje natomiast:

• na Wyspach Normandzkich i wyspie Man

• w Monaco, San Marino i Watykanie.

Jeżeli nie jesteś obywatelem państwa członkowskiego UE, to nie możesz skorzystać z bezpłatnego leczenia na EKUZ w następujących krajach:

• Islandia

• Norwegia

• Lichtenstein

• Szwajcaria

• Dania.

Za EKUZ nic nie płacisz. Otrzymasz ją, jeśli obejmuje Cię ubezpieczenie zdrowotne w Polsce.

EKUZ dla osób niewidomych i niedowidzących jest oznakowana naklejką z tekstem w alfabecie Braille’a.

Czy karta EKUZ gwarantuję mi darmowe ubezpieczenie zdrowotne w każdym przypadku ?

EKUZ umożliwia korzystanie z pełnej opieki zdrowotnej podczas pobytu za granicą, dostosowanej do Twojego stanu zdrowia do czasu opuszczenia danego kraju. Niestety, nie obejmuje ona kosztów planowanego leczenia.

W trakcie korzystania z EKUZ za granicą, ważne jest przestrzeganie obowiązków i korzystanie z praw, zgodnie z przepisami obowiązującymi w kraju pobytu, na równi z lokalnie ubezpieczonymi. Jeśli w danym kraju istnieje wymóg współpłacenia za świadczenia zdrowotne, będziesz zobowiązany do poniesienia tych kosztów.

Jakie są warunki korzystania z EKUZ ?

• Potrzebując pomocy medycznej za granicą, posiadasz takie same prawo do leczenia jak obywatele danego kraju. Jeśli w powyższym państwie jest obowiązek opłacenia części kosztów za jakąkolwiek wizytę u lekarza, to Ty również musisz ją opłacić. Dla przykładu:

  Jeśli obywatel we Francji musi płacić 30% honorarium dla lekarza, to będąc w tym państwie, również musisz to opłacić.

• Może Cię spotkać taka sytuacja, że będziesz zobligowany/a do opłacenia leczenia podczas pobytu w danym państwie i dopiero po powrocie do Polski będziesz mógł/a złożyć wniosek o refundację. Dzieje się tak, ze względu na to że rozliczanie leczenia odbywa się między instytucjami(Czyli nasze NFZ, rozlicza się z odpowiednikiem tego państwa).

• Będąc za granicą i w razie potrzeby medycznej upewnij się, że dany lekarz honoruję kartę EKUZ, ze względu na to, że nie każdy lekarz posiada umowę z ubezpieczalnią i może Cię to sporo kosztować bez możliwości refundacji.

• Karta EKUZ nie umożliwia leczenia  „planowanego”, jesteś objęty/a leczeniem jednie w sytuacjach wypadkowych tj.

• Złamiesz nogę,
• Dostaniesz udaru,
• Zatrujesz się,
• Dostaniesz zawału,

I w innych podobnych sytuacjach.

• EKUZ nie obejmuje wydatków związanych z organizacją powrotu do kraju w sytuacji nagłego zachorowania. W sytuacjach, gdy leczenie za granicą jest długotrwałe i generuje znaczne koszty, istnieje możliwość złożenia wniosku o pokrycie kosztów transportu do miejsca kontynuacji leczenia w Polsce, jeżeli okaże się ono ekonomicznie bardziej korzystne.

• W niektórych państwach EKUZ nie obejmuje pomocy przez ratowników górskich po wypadkach narciarskich. Takie świadczenie jest traktowane jako leczenie prywatne, także po opatrzeniu przez owych ratowników jesteś zobligowany/a do opłacenia należytej pomocy. Takim krajem dla przykładu jest Austria.

• EKUZ stanowi jedynie ubezpieczenie zdrowotne. Na wypadek śmierci lub zaginięcia bagażu, najlepiej ubezpiecz się komercyjnie.

Jak wygląda sprawa z kartą EKUZ dla dziecka ?

EKUZ nie stanowi karty grupowej dla całej rodziny; każdy członek otrzymuje indywidualną kartę, również dzieci. Aby Karta EKUZ była ważna, należy ją przedstawiać wraz z dowodem tożsamości dziecka lub opiekuna prawnego.

Jak wyrobić EKUZ ?

Wniosek o EKUZ możesz złożyć:

• Osobiście w oddziale NFZ, e-mailem lub pocztą tradycyjną.

Pobierz wniosek w oddziale NFZ lub uprawnionej delegaturze,

Wydrukuj, wypełnij i podpisz wniosek,

Złóż wypełniony i podpisany wniosek w oddziale NFZ lub uprawnionej delegaturze, lub prześlij na jej adres mailowy :

ekuz.praca@nfz.gov.pl.

• Przez elektroniczną skrzynkę podawczą (ePUAP),

• Przez Internetowe Konto Pacjenta

Turystyczny wniosek o EKUZ złożysz on-line tylko przez IKP lub ePUAP. Nie ma możliwości wysłania go e-mailem.

Wnioski o wydanie EKUZ rozpatrywane są przez oddziały wojewódzkie oraz przez wybrane delegatury NFZ.

Jesteś uczniem, studentem lub doktorantem i masz ponad 18 lat? Do wniosku o EKUZ dołącz kopię legitymacji lub zaświadczenie o kontynuowaniu nauki. 

Jak długo zajmuje czas wyrobienia EKUZ ?

Wydanie karty EKUZ następuje od razu do ręki jeśli wypełnisz wniosek osobiście w oddziale. W innym przypadku może to potrwać do 5 dni, w okresie od czerwca do września oddział wojewódzki może wydłużyć rozpatrywanie wniosku do kilkunastu dni.

Składając wniosek przez Internetowe Konto Pacjenta, zostaniesz poinformowany o decyzji na temat Twojej karty.

Jak odebrać kartę EKUZ?

Kartę EKUZ, możesz odebrać osobiście lub przez pełnomocnika. Dokument upoważniający znajdziesz na oficjalnej stronie:

https://pacjent.gov.pl/ekuz

Kartę należy odebrać w oddziale lub delegaturze NFZ, w których składasz lub wysyłasz wniosek.

Dostaniesz EKUZ pocztą – jeśli zaznaczysz taką opcję we wniosku o kartę lub jeśli wniosek prześlesz za pomocą ePUAP.

Jaki jest termin ważności EKUZ ?

20 lat – karta wydana dla osób pobierających świadczenia emerytalne.

do 18 lat – karta wydana dla:

• osób zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku poniżej 18 roku życia i (okres ważności karty kończy się z dniem ukończenia przez te osoby 18 rok życia);

• osób nieubezpieczonych, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają polskie obywatelstwo (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia);

• dzieci / uczniów, posiadających własny tytuł do ubezpieczenia w wieku poniżej 18 roku życia (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 rok życia)

• osób pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

5 lat – karta wydana dla osób ubezpieczonych, które:

• otrzymują emeryturę i nie ukończyły 60 lat w przypadku kobiet i 65 lat w przypadku mężczyzn.

3 lata – karta wydana dla osób ubezpieczonych, które są:

• zatrudnione;

• prowadzą pozarolniczą i rolniczą działalność gospodarczą;

• pobierają zasiłek / świadczenie przedemerytalne.

18 miesięcy – karta wydana dla osób ubezpieczonych, które są:

• zgłoszone do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny w wieku powyżej 18 roku życia;

• studentami zgłoszonymi do ubezpieczenia zdrowotnego przez uczelnię;

• dziećmi / uczniami, posiadającymi własny tytuł do ubezpieczenia w wieku powyżej 18 roku życia;

• pobierają rentę.

6 miesięcy – karta wydana dla osób uprawnionych na podstawie przepisów krajowych, tj.:

• nieubezpieczonych kobiet posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu;

• nieubezpieczonych kobiet posiadających status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie ciąży i porodu;

• nieubezpieczonych osób, które nie ukończyły 18 roku życia i posiadają miejsce zamieszkania na terytorium RP, które uzyskały status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy (okres ważności karty nie może być dłuższy niż data ukończenia przez te osoby 18 roku życia).

2 miesiące – karta wydana dla osób:

• bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy;

• niewymienionych wcześniej osób ubezpieczonych.

W innych przypadkach:

• 90 dni – karta wydana dla osób, które spełniają kryterium dochodowe do otrzymywania świadczeń z pomocy społecznej i otrzymały decyzję np. wójta, burmistrza (uprawnione na podstawie art. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

• 42 dni – karta wydana dla nieubezpieczonych kobiet posiadających obywatelstwo polskie i miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu oraz nieubezpieczonych kobiet posiadających status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy oraz miejsce zamieszkania na terytorium RP w okresie połogu.

Przed wyjazdem sprawdź, czy Twoja karta jest nadal ważna.

Kiedy tracę uprawnienia korzystania z EKUZ ?

Nie możesz posłużyć się EKUZ lub Certyfikatem EKUZ, jeśli w trakcie ich ważności utracisz prawo do świadczeń finansowanych przez NFZ.

Nastąpi to na przykład, gdy:

• Zakończysz pracę (dotyczy to osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia, mianowania oraz żołnierzy i funkcjonariuszy),

• Otrzymasz urlop bezpłatny,

• Zawiesisz lub zakończysz działalność gospodarczą,

• Stracisz status osoby bezrobotnej,

• Stracisz prawo do emerytury lub renty albo zostanie ono zawieszone,

• Stracisz status rolnika

• Rozwiążesz umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnej z NFZ,

• Strata prawa do świadczenia społecznego, różnego niż zasiłek dla osób bezrobotnych, emerytura lub renta, może obejmować zasiłki stałe udzielane przez pomoc społeczną, zasiłki lub świadczenia przedemerytalne, a także świadczenia pielęgnacyjne.

W takich przypadkach Twoje prawo do posługiwania się EKUZ lub Certyfikatem wygasa po 30 dniach. Dotyczy to również osób, które zgłosiłeś do ubezpieczenia zdrowotnego jako członków rodziny.

Dowiedz się więcej na temat: ” Jakie dokumenty musi posiadać ze sobą kierowca ciężarówki?” klikając w ten link.