Kabotaż, inaczej znany jako transport kabotażowy, odnosi się do sytuacji, gdy przewoźnik zarejestrowany w jednym kraju przewozi towary w obrębie innego państwa. Cel kabotażu to zmniejszenie kosztów transportu oraz ograniczenie liczby niepotrzebnych, pustych przejazdów. Poprzez kabotaż, przewoźnicy międzynarodowi mogą przyjmować dodatkowe zlecenia transportowe w trakcie podróży, co umożliwia im załadunek i dostarczanie towarów wewnątrz kraju, w którym aktualnie się znajdują, zanim wrócą do własnego państwa.

Czym jest przewóz kabotażowy?

Kabotaż w transporcie drogowym towarów oznacza, że przewoźnik z państwa członkowskiego UE lub EFTA wykonuje tymczasowe przewozy towarów w innym państwie UE/EFTA. Aby prowadzić kabotaż legalnie, firma musi być zarejestrowana w jednym z państw UE lub EFTA. Ponadto, konieczna jest posiadanie odpowiedniej licencji na przewozy międzynarodowe.

Transport kabotażowy obejmuje różnorodne pojazdy – od ciężarówek po pojazdy dostawcze. To umożliwia elastyczność w dostosowaniu rodzaju pojazdu do specyfiki i wielkości przewożonych towarów. Transport mniejszymi pojazdami może być bardziej efektywny kosztowo i elastyczny, szczególnie w obszarach miejskich lub w przypadku dostaw ostatniej mili.

Przeprowadzanie kabotażu podlega szczegółowym regulacjom, w tym wymogom dotyczącym dokumentacji i rejestracji, co ma na celu zapobieganie nadużyciom i nielegalnemu wykonywaniu transportu. Przestrzeganie tych zasad jest istotne dla utrzymania równowagi na rynku transportowym, ochrony miejscowych przewoźników przed nieuczciwą konkurencją i zapewnienia wysokich standardów bezpieczeństwa drogowego oraz ochrony środowiska.

W myśl rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, przewóz kabotażowy jest dozwolony dla przewoźników zarejestrowanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej. Przewoźnik, postanawiając kontynuować przewóz kabotażowy w innym Państwie Członkowskim niż to, w którym zakończył międzynarodowy transport przychodzący, zobowiązany jest dokonać tego w ciągu 3 dni. Dotyczy to także sytuacji, gdy wjeżdża pustym pojazdem ciężarowym do danego Państwa Członkowskiego, przy jednoczesnym zachowaniu terminu 7 dni od zakończenia międzynarodowego przewozu. Może być kontynuowany pod warunkiem posiadania odpowiedniej dokumentacji, wskazującej datę i miejsce rozładunku. Główny Inspektor Transportu Drogowego może nałożyć ograniczenia na wykonywanie przewozów kabotażowych przez przewoźnika, który naruszył przepisy dotyczące czasu prowadzenia pojazdu lub okresów odpoczynku kierowcy.

Zalety kabotażu dla firm transportowych

Kabotaż przynosi istotne korzyści finansowe dla sektora transportowego oraz przyczynia się do ochrony środowiska. Jest to skuteczne rozwiązanie dla przewoźników dążących do zminimalizowania nieekonomicznych, pustych przejazdów. Kabotaż oferuje liczne pozytywne aspekty nie tylko dla przedsiębiorstw transportowych, ale także dla klientów i zleceniodawców, którzy mogą korzystać z bardziej atrakcyjnych cen. Ponadto, kabotaż pozwala firmom transportowych z krajów mniej rozwiniętych na pracę dla firm zachodnich. Umożliwia to im większe zarobki niż na ich rynku lokalnym.

Zasady przewozu kabotażowego

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1072/2009, wprowadzone w życie w 2009 roku, stanowi ramy regulacyjne dla transportu kabotażowego w obrębie Unii Europejskiej. Dzięki temu przepisowi, firmy mają możliwość prowadzenia działalności transportowej poza granicami swojego kraju rejestracji. Te regulacje pozwalają na kabotażowy transport towarów przez firmy świadczące usługi transportowe na warunkach komercyjnych, zarejestrowane w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, pod warunkiem, że posiadają one stosowną licencję na transport międzynarodowy. Regulacja obejmuje nie tylko ciężarówki, ale także lekkie pojazdy dostawcze o masie całkowitej nie większej niż 3,5 tony.

Aby rozpocząć transport kabotażowy, konieczne jest całkowite lub częściowe wyładowanie pierwotnego ładunku w miejscu docelowym poza krajem rejestracji przewoźnika. Operacje kabotażowe muszą być realizowane wyłącznie przez pojazd, który przekroczył granicę w ramach pierwotnego zlecenia międzynarodowego, potwierdzonego dokumentem CMR. Kabotaż jest dozwolony tylko po zrealizowaniu tego pierwotnego międzynarodowego przewozu towaru.

W lipcu 2020 roku wprowadzono Pakiet mobilności, który jest zbiorem regulacji określających prawa i obowiązki kierowców w Unii Europejskiej, w tym zasady dotyczące odpoczynku, czasu pracy i delegowania. W lutym 2022 roku wprowadzono dodatkowe zmiany, które min. ustalają, że wynagrodzenie delegowanych kierowców kabotażowych powinno odpowiadać stawkom w kraju, w którym pracują. Wprowadzono także wymóg dokonywania wpisów w tachografie i system IMI dla zgłaszania kierowców. Kierowcy muszą powrócić do bazy co osiem tygodni, a limit kabotażu to trzy przejazdy w ciągu siedmiu dni na terytorium jednego kraju, po których wymagany jest czterodniowy okres ochłodzenia.

Kto może wykonywać kabotaż?

Każda osoba, która legalnie zajmuje się komercyjnym transportem drogowym towarów, posiada zarejestrowaną firmę w jednym z państw Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) oraz odpowiednią licencję na międzynarodowe przewozy. Może przeprowadzać kabotaż. Zarówno ciężarówki, jak i pojazdy dostawcze mogą być używane do przeprowadzania transportu kabotażowego.

Zakaz przewozu kabotażowego – kiedy jest nakładany?

Zgodnie z artykułem 19 ustawy dotyczącej transportu drogowego, Główny Inspektor Transportu Drogowego ma prawo wydać decyzję administracyjną. Decyzja ta może zakazać przewoźnikowi wykonywania przewozów kabotażowych na terenie Polski, jeśli ten przewoźnik wielokrotnie łamał przepisy określone w rozporządzeniu Unii Europejskiej nr 1073/2009 lub innych przepisach wspólnotowych dotyczących przewozu międzynarodowego. Nie jest konieczne, aby naruszenia bezpośrednio dotyczyły kabotażu. Zakaz ten może być stosowany przez okres dwóch lat

Kto potrzebuje zezwolenia na wykonanie kabotażu w Polsce?

Zagraniczni operatorzy zainteresowani prowadzeniem działalności kabotażowej na terenie Polski muszą uzyskać odpowiednią licencję w przypadkach, gdy:

• Ich firma musi być zarejestrowana poza terytorium Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu;

• Transport musi być przeprowadzany pojazdem zarejestrowanym poza obszarem Unii Europejskiej, Szwajcarii, Norwegii, Islandii lub Liechtensteinu.

Dokumentacja wymagana do realizacji transportu kabotażowego

CRM

Podczas wykonywania kabotażu ważne jest posiadanie określonych dokumentów podczas kontroli. Należy mieć przy sobie międzynarodowy list przewozowy CMR, który potwierdza datę rozładunku w kraju przyjmującym, indywidualne listy przewozowe dla każdej usługi wykonanej podczas kabotażu oraz faktury za wykonane przewozy kabotażowe. Te dokumenty są niezbędne do potwierdzenia legalności i szczegółów przeprowadzanych operacji transportowych.

IMI

Zgodnie z przepisami pakietu mobilności, do systemu muszą być zgłoszeni kierowcy, którzy poruszają się pojazdami o masie całkowitej przekraczającej 2,5 tony. Wykonują oni kabotaż na terytorium przyjmującego państwa członkowskiego. Aby dokonać zgłoszenia delegacji kierowców, należy najpierw utworzyć profil osoby zarządzającej systemem na platformie. Może to być właściciel przedsiębiorstwa, autoryzowany przedstawiciel lub spedytor. Reprezentant musi zarejestrować się w dedykowanym systemie do weryfikacji tożsamości – EU Login, dostępnym pod linkiem EU Login.

Więcej na temat IMI

SIPSI

Jeżeli wykonujesz przewozy kabotażowe w Francji pojazdem dostawczym do 3,5t, masz obowiązek zgłoszenia swoich kierowców do systemu SIPSI. Jest to francuski system informacyjny służący do zgłaszania delegowania pracowników przez przedsiębiorstwa, które wykonują usługi międzynarodowe na terenie Francji. Umożliwia on firmom z krajów Unii Europejskiej oraz spoza niej zgłaszanie pracowników delegowanych do pracy we Francji. 

Więcej na temat SIPSI

Masz problem z zgłoszeniami do IMI  lub SIPSI? TransExpert to odpowiedź na Twoje potrzeby! Nasze usługi  są do Twojej dyspozycji. Nie trać czasu, skontaktuj się z nami już teraz!

Ograniczenia w kabotażu

Kabotaż stanowi wyzwanie dla miejscowych operatorów transportowych. Unijne regulacje wprowadzają ograniczenia i nakładają kary finansowe za nieprzestrzeganie ustalonych limitów. To środek ochrony rynków krajowych poszczególnych państw członkowskich Unii Europejskiej. Kary mogą dotyczyć zarówno firm realizujących przewozy kabotażowe powyżej dozwolonych norm, jak i kierowców pojazdów. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do zatrzymania pojazdu. Nieprzestrzeganie regulacji może skutkować również utratą licencji na przewozy międzynarodowe w całej UE. Przepisy określają, że w obrębie jednego kraju dopuszczalne są jedynie trzy operacje kabotażowe, będące bezpośrednim ciągiem pierwotnego transportu międzynarodowego. Przewoźnicy muszą również posiadać odpowiednie dokumenty, na przykład list przewozowy CMR, które potwierdzają zgodność z przepisami unijnymi. Ponadto, należy zrealizować ostatni transport w ramach kabotażu w ciągu siedmiu dni od zakończenia głównego transportu międzynarodowego.

Kary za złamanie prawa dotyczącego kabotażu?

Naruszenie obowiązujących regulacji dotyczących wykonywania przewozów kabotażowych przez przewoźników może prowadzić do licznych konsekwencji. W takiej sytuacji możliwa jest utrata przez przewoźnika licencji na międzynarodowy transport. Anulacja wpisu w licencji wspólnotowej lub utrata ochrony zapewnianej przez ubezpieczenie kabotażowe. Dodatkowo, naruszenie przepisów może skutkować konfiskatą lub zawieszeniem licencji kierowcy, a także nałożeniem grzywny.

Jeśli podczas kontroli kabotażowej ujawnią się braki w wymaganej dokumentacji, mandat do wysokości 1500 euro może zostać nałożony na przewoźnika. We Francji, naruszenie przepisów kabotażowych może skutkować konsekwencjami finansowymi do 15 tysięcy euro i unieruchomieniem pojazdu. W Niemczech, sankcje mogą dotyczyć przewoźnika, kierowcy i zleceniodawcy. Mogą one wynosić do 20 tysięcy euro.

Inne kraje, takie jak Hiszpania i Włochy, również stosują wysokie kary za naruszenie regulacji kabotażowych.

Dodatkowo przewoźnicy powinni pamiętać o innych przepisach dotyczących świadczenia usług transportowych. W ciągu dalszym musi pamiętać o następujących kwestiach takich jak jak: przestrzeganie okresów odpoczynku kierowcy czy posiadanie wszystkich dodatkowych dokumentów. Nieprzestrzeganie przepisów będzie skutkować karami nakładanymi przez właściwe organy, na terenie unii europejskiej.